Wiadomości oznaczone tagiem: historia muzyki
Logika rozwoju muzyki
Natknęłam się niedawno na znakomitą intuicję dotyczącą logiki rozwoju muzyki zachodniej. Jej autorem jest postać znana nam z dokonań na zupełnie innej niwie twórczości artystycznej, mianowicie pisarz i dramaturg, Witold Gombrowicz:
(…) jak dobrze wiadomo, muzyka jest prawie wyłącznie formą, czystą formą, która rozwija się sama przez się, własną ...
Dodane: 2019.07.25 18:34, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska Bach Gombrowicz historia muzyki
Krótki kurs historii muzyki (33): Orlando di Lasso
Orlando di Lasso (1532-1594, inna forma jego nazwiska to Roland de Lassus) to ostatni z wielkich kompozytorów renesansowej polifonii franko-flamandzkich. Jego twórczość zamyka okres renesansu, jest także syntezą i podsumowaniem wykształconych do tej pory stylów muzycznych.
Urodził się on w Mons w prowincji Hainaut. Był członkiem kapeli ...
Dodane: 2017.06.19 10:21, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka Orlando di Lasso
Krótki kurs historii muzyki (32): Dzieje madrygału (II)
To karkołomne zadanie przedstawić dzieje madrygału dojrzałego w raptem kilku przykładach muzycznych, bowiem madrygał jest formą, w której jak soczewce można zaobserwować wszystkie przemiany, które doprowadziły do narodzenia stylu barokowego. Jednak postaram się przedstawić chociaż to co najważniejsze.
Jednym z głównych przedstawicieli dojrzałego madrygału i być może ...
Dodane: 2017.06.12 10:46, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki madrygał muzyka
Krótki kurs historii muzyki (31): Dzieje madrygału (I)
Madrygału szesnastowiecznego nie należy mylić z formą madrygału czternastowiecznego. Niektórzy twierdzą, że wywodzi się on z frottoli, czyli włoskiej formy prostej pieśni. Jednak wydaje się, że jest formą zupełnie nową, od początku jest formą polifoniczną, początkowo wyłącznie wokalną, z czasem niektórzy kompozytorzy będą dodawać partie instrumentalne (np. Monteverdi ...
Dodane: 2017.06.05 16:42, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki madrygał muzyka
Krótki kurs historii muzyki (29): Tomas Luis de Victoria
Najsławniejszym, po Palestrinie, kontynuatorem stylu szkoły rzymskiej był hiszpański kompozytor Tomas Luis de Victoria (1548- 1611). Jako chłopiec śpiewał w chórze katedry w Avila, kształcił się w szkole prowadzonej przez jezuitów, potem został wysłany na studia do Rzymu, ukończył jezuickie Collegium Germanicum, przyjął święcenia kapłańskie, został nauczycielem muzyki ...
Dodane: 2017.05.22 13:58, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska de Victoria historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (27): Angielski renesans (II)
William Byrd (ok. 1543 -1623), uczeń i przyjaciel Thomasa Tallisa, nadworny kompozytor na dworze królowej Elżbiety, komponował podobnie jak jego nauczyciel zarówno muzykę sakralną katolicką jak i anglikańską. Napisał trzy msze: 3- głosową, 4-głosową i 5-głosową. Jest to dojrzała polifonia renesansowa, z jednej strony świetnie potrafiąca wykorzystująca sztukę ...
Dodane: 2017.05.08 14:00, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka renesans angielski William Byrd
Krótki kurs historii muzyki (26): Angielski renesans (I)
Anglia zawsze była państwem lekko izolującym się od reszty Europy, słychać to także w jej muzyce, która miała swoje własne, charakterystyczne brzmienie, np. dzięki upodobaniu do współbrzmień tercjowych, tzw. technice gymel, która polegała na pochodach tercjowych, oraz do akordowego opracowania tekstu. Tymczasem w okresie renesansu do zwykłych ...
Dodane: 2017.05.01 13:52, Tagi: angielski renesans Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka Taverner
Krótki kurs historii muzyki (25): Polichóralizm wenecki
Szkoła wenecka jako styl muzyczny, jest tym szczególnym przypadkiem w dziejach muzyki, kiedy to o brzmieniu i kształcie muzyki zadecydowały specyficzne cechy architektoniczne pewnego kościoła. Tym kościołem jest oczywiście słynna bazylika św. Marka w Wenecji. Charakteryzuje się ona bowiem niezwykłą akustyką, ale też tym, że posiada dwa chóry ...
Dodane: 2017.04.24 10:40, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka polichóralizm wenecki
Krótki kurs historii muzyki (24): XVI-wieczna chanson francuska
W wieku XVI we Francji święci triumfy forma chanson, która staje się prawdziwym arcydziełem. Od strony faktury zyskuje ona najprzeróżniejsze kształty, od skomplikowanej polifonii o całkowicie uniezależnionych, równoprawnych głosach, do czystej homofonii. Specjalnym zaś rodzajem jest chanson programowa, czyli wyrażająca środkami muzycznymi jakieś treści pozamuzyczne (termin „muzyka ...
Dodane: 2017.04.11 21:35, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska chanson historia muzyki muzyka muzyka programowa
Krótki kurs historii muzyki (23): Wielogłosowość
Innym ciekawym wątkiem w historii muzyki zachodniej jest wątek wielogłosowości, czyli utworów pisanych na kilkanaście, czy nawet kilkadziesiąt głosów.
Jednym z takich utworów jest msza Antoine’a Brumela (1460-1520) „Et ecce terrae motus” , która oparta jest na antyfonie wielkanocnej o tym samym tytule. Możemy zatem wnioskować ...
Dodane: 2017.04.03 21:11, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka wielogłos
Krótki kurs historii muzyki (22): Podwójne życie chansons
Wspominałam już wcześniej, że świeckie chansons stawały się podstawą opracowań mszalnych. W ten sposób świecka piosenka otrzymywała drugie życie, uwieczniona w formie mszy i wykonywana w ramach liturgii. Najsławniejszą taką piosenką, będącą podstawą ponad 50 mszy była wojskowa piosenka L’homme arme. Msze na jej temat pisali niemal wszyscy ...
Dodane: 2017.03.27 13:46, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska chansons historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (21): Elegie
Ciekawym, choć oczywiście pobocznym wątkiem w historii muzyki jest wątek elegii i lamentów pisanych przez jednego kompozytora ku czci innego, zmarłego. Pierwszą taką elegię oddającą hołd zmarłemu Guillaume de Machautowi napisał pod koniec XIV w. François Andrieu, była to czterogłosowa ballada pt. Armes, amours, dames, chevalerie. Oto jej ...
Dodane: 2017.03.20 11:16, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska elegie historia muzyki muzyka
Przewodnik melomana
Piotr Wierzbicki, Jak słuchać muzyki, Biblioteka Więzi, Warszawa 2016, s. 160.
Książka Piotra Wierzbickiego Jak słuchać muzyki jest próbą stworzenia autorskiego przewodnika dla początkującego melomana. Jest także swego rodzaju osobistą podróżą autora przez muzykę tzw. klasyczną, czy inaczej - poważną, wspominaniem w jaki sposób on sam kiedyś tę ...
Dodane: 2017.03.15 13:06, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka Piotr Wierzbicki
Krótki kurs historii muzyki (19): Jacob Obrecht
Jacob Obrecht (ok. 1450-1505), kolejny Flamand i kolejny ksiądz wśród kompozytorów renesansowych. Kontynuator stylu Ockeghema, a zarazem ten, który ten styl przekracza. Był, jak podają świadectwa, nauczycielem śpiewu młodego Erazma z Rotterdamu. Był także m.in. magistrem puerorum w katedrze w Cambrai, Bergen op Zoom, Brugii i ...
Dodane: 2017.03.06 13:17, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki Jacob Obrecht muzyka
Krótki kurs historii muzyki (18): Johannes Ockeghem
Johannes Ockeghem (ok. 1410 lub 1420 -1497), legenda głosi, że był uczniem Binchoisa (napisał lament na jego śmierć), znał się i spotykał z Dufayem, był śpiewakiem na dworze Karola I Burbona, potem zaś kapelmistrzem na dworze kolejnych królów francuskich: Karola VII, Ludwika XI i Karola VIII. Pełnił liczne ...
Dodane: 2017.02.27 14:30, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka Ockeghem
Krótki kurs historii muzyki (od. 17): Dufay i Binochois, chansons
Zazwyczaj zestawia się twórczość Dufaya z twórczością Gillesa Binchois, również księdza. Żyli oni bowiem mniej więcej w tym samym czasie, cieszyli się podobną sławą, ich twórczość, zwłaszcza świecka, jest dość porównywalna. Istnieje nawet miniatura z epoki przedstawiająca obu kompozytorów razem.
Gilles Binchois (ok. 1400-1460 ...
Dodane: 2017.02.13 12:17, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska Binchois Dufay historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 16): Guillaume Dufay, Missa Ave Regina caelorum
Zanim przejdę do ostatniej mszy Dufaya, chciałam jeszcze zaprezentować fragment jednej z jego wczesnych mszy, które opracowywał jako tzw. msze pełne, czyli polifoniczne opracowania zarówno części stałych i części zmiennych. Oto wyjątkowej urody nagranie offertorium ze Mszy o św Antonim Padewskim –Veritas mea w wykonaniu zespołu Pomerium. Msza ...
Dodane: 2017.02.06 18:27, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska Guillaume Dufay historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 15) Guillaume Dufay, Missa L’homme arme
Dufay napisał osiem cykli mszalnych (oprócz wielu pojedynczych części), są to: Missa Sine nomine, Missa Sancti Jacobi, Missa de Sancto Antonio de Padova, Missa, L’homme arme, Missa Se la face ay pale, Missa Ecce ancilla Domini, Missa Resvellies sous, Missa Ave Regina caelorum .
Każda z nich zasługuje na ...
Dodane: 2017.01.30 16:52, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska Guillaume Dufay historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 14): Guillaume Dufay, motety
Guillaume Dufay (ok. 1400-1474), w swoim czasie najbardziej sławny i uznany kompozytor europejski, urodził się w Cambrai, śpiewał jako chłopiec w chórze katedry w Cambrai, tam też uczył się muzyki. Wielokrotnie podróżował do Włoch, tam też przyjął święcenia kapłańskie, studiował też prawo kanoniczne. Został członkiem kapeli papieskiej, był ...
Dodane: 2017.01.23 21:16, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska Guillaume Dufay historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 13): Gymel i fauxbourdon
Ten odcinek będzie krótki i szkolny, opiszę w nim zjawiska ważne dla historii muzyki, które zaważą mocno na całym późniejszym brzmieniu muzyki zachodniej, choć same w sobie akurat nie są jakoś specjalnie pasjonujące. Odcinek ten będzie o tym skąd wzięły się tercje w muzyce zachodniej.
Podczas gdy ...
Dodane: 2017.01.17 21:39, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (od. 12): Johannes Ciconia
Johannes Ciconia (ok. 1370 -1412) to kompozytor, którego twórczość zamyka epokę Ars subtilior. Niektórzy widzą w nim prekursora renesansu, tego, którego twórczość jest pomostem pomiędzy średniowieczem i renesansem[1]. Pochodził z Liège, ale większość życia spędził we Włoszech, m.in. jako kanonik katedry św ...
Dodane: 2017.01.09 17:22, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki Johannes Ciconia muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 11): Ars subtilior - Cypr
Królestwo Cypru powstało w roku 1192, kiedy to ostatni król Jerozolimski, Gwido de Lusignan uciekając z Ziemi Świetej, odkupił tę wyspę od templariuszy. Frankowie (krzyżowcy byli przecież głównie Francuzami) narzucili tam swoją kulturę, a więc także i muzykę[1]. Od czasu, gdy z dworem króla Piotra ...
Dodane: 2017.01.02 18:39, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 10): Ars subtilior - Francja
Odcinek dziesiąty
Ars subtilior - Francja
Kompozytorzy okresu Ars subtilior we Francji koncentrowali się głównie wokół papieskiego dworu w Avignonie. To był dość kontrowersyjny okres w historii Kościoła, tzw. okres niewoli awiniońskiej. Artyści w otoczeniu papieskim tworzyli coś w rodzaju bohemy. Zajmowali się bardzo wyszukaną sztuką dworską i raczej ...
Dodane: 2016.12.27 12:48, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 9): Ars subtilior - Włochy
Ars subtilior jest to termin wymyślony dopiero w latach 70. XX wieku. Oznacza on muzykę powstałą u schyłku XIV wieku (we Włoszech, Francji i na Cyprze – każdy kraj omówię w osobnym odcinku). Termin ten wymyślono dlatego, że nie wiedziano jak inaczej określić rodzaj muzyki, który powstawał w tym ...
Dodane: 2016.12.19 18:38, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska ars subtilior historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 8): Włoskie trecento
Dotychczas prawdziwym autentycznym hegemonem muzycznym była Francja, która wykształciła własna tradycję kompozytorską. Tymczasem we Włoszech w XIV wieku zaczęła powstawać alternatywa dla głęboko spekulatywnego gatunku muzyki francuskiej. Włosi oczywiście postawili na melodyjność, a więc na zmysłowość muzyki, a nie na jej wartość formalną.
Nie znaczy to, że włoska muzyka ...
Dodane: 2016.12.12 11:09, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka trecento
Krótki kurs historii muzyki (Odc. 7) Guillaume de Machaut, Msza Notre Dame
Msza Notre Dame, napisana ok. 1360 roku, jest zjawiskiem wyjątkowym. Zarówno jako absolutne novum w historii form muzycznych, jako msza-wzorzec wszystkich późniejszych mszy, ale również jako pewien fenomen jeśli chodzi o współczesną popularność. To jeden z najczęściej wykonywanych i nagrywanych utworów muzyki dawnej, a przecież ...
Dodane: 2016.12.05 16:16, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska Guillaume de Machaut historia muzyki Msza Notre Dame muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 6) Guillaume de Machaut, chansons
Guillaume de Machaut obok czysto spekulatywnej twórczości muzycznej, uprawiał też poezję śpiewaną na wzór tej tworzonej przez trubadurów i truwerów. Nawiązywał do niej zarówno w formie jak i treści. Trzy podstawowe formy, które uprawiał to virelai (odmiana starszej formy, którą uprawiali trubadurzy – lai ...
Dodane: 2016.11.28 18:17, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska chansons Guillaume Machaut historia muzyki muzyka rondeau virelai
Krótki kurs historii muzyki (Odc. 5) Guillaume de Machaut, motety izorytmiczne
Wreszcie dotarliśmy do jednego z moich najulubieńszych kompozytorów. Guillaume de Machaut (ok. 1300-1377) to najwybitniejszy kompozytor okresu Ars nova i być może w ogóle całego średniowiecza. Był księdzem, w młodości został sekretarzem króla Czech Jana Luksemburczyka (króla-błędnego rycerza), z którym wędrował po całej Europie. Od ...
Dodane: 2016.11.21 12:07, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska Guillaume de Machaut historia muzyki motet motet izorytmiczny muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 4) Ars nova
Około roku 1320 Filip de Vitry pisze traktat muzyczny pt. Ars nova – „nowa sztuka”. Od tego tytułu wzięta została nazwa okresu, obejmującego niemal cały XIV wiek. Traktat ten jest dziełem faktycznie rewolucyjnym, dotąd bowiem teksty o muzyce zbierały przede wszystkim to, co do tej pory istniało już w tradycji nauczania ...
Dodane: 2016.11.14 17:16, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska ars nova Filip de Vitry historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 3): Trubadurzy, truwerzy i minnesingerzy
W XII wieku w Prowansji powstaje nurt poezji (śpiewanej), tworzonej przez tzw. trubadurów (od słowa trobar – twórca, wynalazca, czyli ten, który tworzy poezję wraz z muzyką). Mówi się, że ich sztuka ma swoje źródła w antycznej poezji łacińskiej, można też dopatrzeć się w niej wpływ ...
Dodane: 2016.11.07 17:09, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki minnesingerzy muzyka trubadurzy truwerzy
Krótki kurs historii muzyki (odc. 2): Szkoła Notre Dame
W drugiej połowie XII wieku rozpoczyna się budowa słynnej katedry Notre Dame w Paryżu, świadkiem jej budowy jest kompozytor Magister Leoninus. Potem, gdy katedra już jest zbudowana, powstaje przy niej profesjonalny chór, którego śpiew miał uświetniać sprawowaną w niej liturgię. Schedę po Leoninusie przejmuje na przełomie XII i ...
Dodane: 2016.10.31 09:23, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka
Krótki kurs historii muzyki (odc. 1): Codex Calixtinus
Rozpoczynam cykl krótkich omówień najważniejszych zagadnień w historii muzyki zachodniej. Nie będzie to cykl kompleksowy, tylko autorski, obejmujący wybrane przeze mnie, najciekawsze moim zdaniem, zjawiska w historii muzyki wraz z komentarzem i wybranymi ilustracjami muzycznymi.
Zaczynam od XII-wiecznego kodeksu zwanego Calixtinus. Jego nazwa pochodzi stąd, że został on ...
Dodane: 2016.10.24 14:27, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska historia muzyki muzyka
"Konwersatorium" (odc. 4): Muzyka - dzieło rozumu
Muzyka – dzieło rozumu
Wszędzie jesteśmy dzisiaj karmieni muzyką, która ma powstawać z emocji i wyrażać emocje. Czy ktoś jeszcze pamięta, że starożytni pojmowali ją jako dzieło rozumu, i dlatego umieszczali w swych szkołach obok matematyki? Gdzie szukać muzyki, którą inspirują te dawne poszukiwania harmonii? I dlaczego Jan Sebastian ...
Dodane: 2016.09.25 16:17, Tagi: Antonina Karpowicz-Zbińkowska audycja Konwersatorium historia muzyki muzyka muzyka liturgiczna Paweł Milcarek teologia muzyki
Wyjaśnianie natury muzyki. Rozmowa z Antoniną Karpowicz-Zbińkowską
Wieloletnia współpracowniczka "Christianitas", dr Antonika Karpowcz-Zbińkowska, wydała książkę „Teologia muzyki w dialogach filozoficznych św. Augustyna”. Pytamy ją, jaki sens ma dziś teologia muzyki i co z niej dla nas może jeszcze wynikać.
Tomasz Rowiński: Czy warto wracać do teologii muzyki i w jej perspektywie słuchać oraz klasyfikować samą muzykę ...
Dodane: 2014.06.23 11:31, Tagi: historia muzyki muzyka muzykologia teologia muzyki